Klompen met killer heels

 
Klompen Viktor & Rolf, show Viktor & Rolf 2007, Paris Fashion Week. Foto: ©AFP/Reuters
7 april 2016
Content specialist bij Witteveen Mode

Hollandser schoeisel dan de klomp bestaat er eigenlijk niet. In het hedendaagse straatbeeld komen we de klomp niet meer tegen; we zien deze Nederlandse folklore voornamelijk terug in souvenirshops en musea. Klederdracht van weleer kan echter gebruikt worden als inspiratiebron en kan geherinterpreteerd worden.

Modeontwerpers Viktor & Rolf lieten zich enkele jaren geleden inspireren door de traditionele Hollandse klompendracht. Hoe eenvoudig het ontwerp van een klomp dan mag zijn, ook vroeger waren stijl en design van betekenis.

13de-eeuws

De klomp, in de vorm zoals wij die nu kennen, wordt al eeuwenlang in Nederland gedragen; er zijn exemplaren gevonden die gedateerd kunnen worden als 13de-eeuws. Naar alle waarschijnlijkheid vond de klomp ook in Nederland zijn oorsprong. De ligging aan zee, het vochtige klimaat en de natte grond hebben het ontstaan van de klomp beïnvloedt.

Hoewel de klomp als typisch Nederlands wordt beschouwd, werd het schoeisel in veel meer Europese landen veelvuldig gedragen. Klompen werden vervaardigd uit wilgen- of populierenhout (zacht en licht materiaal) en werden voornamelijk gebruikt als werkschoenen of pantoffels. Met name bij het werken in de openlucht bleek het houten schoeisel veel duurzamer dan een lederen schoen. Door het uiterlijk en functionaliteit van de klomp is het altijd een schoen ‘van het volk’ gebleven.

Houten klompen met spitse neuzen, ca. 1850-1900, collectie Museum Rotterdam
Houten klompen met spitse neuzen, ca. 1850-1900, collectie Museum Rotterdam

Onderscheidende patronen

Hoewel de klomp vooral een praktisch doel diende, werd er door de makers en dragers wel degelijk aandacht besteed aan het uiterlijk van de houten schoenen. Het ontwerp van de klomp is bijvoorbeeld per streek verschillend; zo kan de neus van een klomp spits of rond zijn. Daarnaast had een klompenmaker een eigen stijl qua ontwerp en versieringen van de klomp.

Tot 1920 werden klompen niet beschilderd. De klompen waarop werd gewerkt bleven onbewerkt. De exemplaren die op zon- en feestdagen werden gedragen werden glad geschuurd en versierd door middel van snijwerk in het hout. Deze versieringen konden bestaan uit eenvoudige streepjes, maar ingewikkelde motieven werden ook toegepast.

Na 1920 werd het beschilderen van klompen een gemeengoed. Afhankelijk van het woongebied werden de eenvoudige klompen geheel zwart of geel geverfd. Iedere streek kende echter ook haar eigen decoratieve patronen. Schilderingen konden bestaan uit onder andere  bloemblaadjes, strepen en stippen. Middels deze versieringen kon je je als drager onderscheiden. Voor het aanbrengen van de versiering moest men de klompenmaker extra betalen; een luxe die niet iedereen zich kon veroorloven.

Klederdrachten op de catwalk

Viktor & Rolf stelden voor hun najaarscollectie van 2007 het thema folklore centraal. Het duo liet zich inspireren door Nederlandse klederdrachten en vertaalden deze naar de huidige mode. Op de catwalk liepen de modellen in Oudhollandse stoffen, vissersbroeken én klompen. Viktor & Rolf staan erom bekend dat zij bestaande elementen toepassen in hun ontwerpen, maar dan wel met een duidelijke knipoog. De authentieke klomp kreeg van Viktor & Rolf dan ook een geheel eigentijdse en eigenwijze make-over.

Viktor & Rolf, klompen met Staphorster motief, 2007-08, collectie Nederlands Leder en Schoenenmuseum Waalwijk
Viktor & Rolf, klompen met Staphorster motief, 2007-08, collectie Nederlands Leder en Schoenenmuseum Waalwijk

Volgens het duo kent iedereen de klomp, maar wordt het schoeisel niet beschouwd als sexy. Om dit denkbeeld te veranderen ontwierpen Viktor & Rolf houten klompen met torenhoge hakken. Meerdere paren klompen werden ontworpen; de klompen kregen diverse schilderingen. De versieringen zijn gebaseerd op traditionele patronen en werden gecombineerd met het logo van Viktor & Rolf.

Voor de productie van de ‘klomphakken’ werd de kennis en kunde van Nederlandse klompenmakers en streekbewoners gebruikt. De collectie bestaat onder andere uit een zwartgeverfd paar klompen, voorzien van een patroon dat in Staphorst wordt gedragen, een klassiek geel gelakt paar en een stel wit geverfde klomphakken met Delfts blauw motief.

Viktor & Rolf, klompen, 2007-08, collectie Centraal Museum Utrecht
Viktor & Rolf, klompen, 2007-08, collectie Centraal Museum Utrecht

Hoewel de modellen de catwalk konden trotseren op de houten hoge hakken, bevindt het merendeel van de klompen zich momenteel in de musea. Zowel in het Schoenenmuseum in Waalwijk, het Zuiderzeemuseum Enkhuizen en het Centraal Museum in Utrecht zijn er paren te bewonderen.

Viktor & Rolf hebben met hun hooggehakte klompen laten zien dat traditionele  kledingstukken uitstekend kunnen dienen als inspiratiebron en in een eigentijds jasje gestoken kunnen worden. In het straatbeeld en in de schoenkast zullen we de klomppumps niet vaak tegenkomen, maar wat niet is kan nog komen?

Bronnen

Categorie: 

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie