De geschiedenis van badkleding

In samenwerking met vakblad Kleur & Stijl duikt Modemuze dit jaar in de oorsprong van een hedendaags item. Tegenwoordig kunnen vrouwen en mannen kiezen uit veel verschillende soorten badpakken, bikini’s en zwembroeken. Uiteenlopend van de niets verhullende microkini tot en met de boerkini die alleen het gezicht, de handen en de voeten onbedekt laat of een sportieve bodysuit.

Van functioneel naar modisch

De badmode bestond honderd jaar geleden uit een broek tot aan de enkels en een shirt met lange mouwen. Badmode wordt pas modisch in de jaren twintig als Coco Chanel haar eerste gebreide badpakken ontwerpt en ook in Hollywood films het badpak vaker in beeld komt. Echt zwemmen was er vaak nog niet bij. Men ging slechts kort het water in. De gebreide badkleding, gemaakt van katoen en/of wol werd zwaar in het water en droogde slecht. Flaneren langs het strand was in die tijd gebruikelijker.

Nieuwe materialen

Eind jaren 30 komen er nieuwe materialen als rekbare latex, maar ook kunstzijde en lycra om badkleding van te maken. Er ontstaat meer bewegingsvrijheid. In de jaren 60 wordt de bikini (het tweedelige badpak) populair en materialen als nylon en lycra worden vanaf dat moment veelvuldig gebruikt. Couturiers voegen steeds vaker badpakken en bikini’s toe aan hun zomercollecties. Ook sportmerken zien hun kans schoon en in de jaren 80 ontwikkelen zij badmode die naast modisch tevens functioneel is. Door innovatieve mogelijkheden vanuit sport en techniek hebben de materialen een enorme ontwikkeling doorgemaakt en zijn inmiddels high tec. Snelle droogtijd – goede watergeleiding, ergonomisch, vormvast.

Modern badpak

Het badpak zoals we dat nu kennen vond zijn inspiratie in de Australische zwemster Annette Kellerman, die als eerste (omstreeks 1900) een badpak droeg in zwemwedstrijden tegen mannen. Het eerdere tweedelige badkostuum was niet geschikt bevonden om echt mee te zwemmen. In de ontwikkeling van badkleding zie je dat badmode niet alleen functioneler werd, ook werd badkleding steeds bloter. In de 20^ste eeuw ontstond een nieuwe lichaamscultuur waarbij de gebruinde huid niet langer geassocieerd werd met arbeid in de buitenlucht (boeren- en arbeidersklasse) maar als teken van rijkdom. Daarmee liet men zien dat men de tijd had om te reizen of te relaxen in plaats van op kantoor of in de fabriek te werken.

Trends badmode

1880 - tweedelige badkostuum. In die tijd is een blanke huid een teken van rijkdom. Men deed er alles aan om zich te beschermen tegen de zon. Het badkostuum bestaat uit een kniebroek (met kousen) en een tuniek met korte mouwen. Zwemmen deed men nauwelijks. Het ging om kortstondig “baden”.

1900 - de eerste eendelige badpakken met korte mouwen en broekspijpen. Hieronder droeg men kousen.

1924 - het gebreide badpak

1927 – introductie rubberen badmuts

1950 - het modieuze zandloperfiguur wordt met behulp van baleinen in het badpak benadrukt. De taille werd smaller en de buste geaccentueerd.

1960 - de bikini, het tweedelige badpak

De bikini

Het is Louis Réard die de geschiedenis ingaat als naamgever van de bikini. Hij verwees met het woord bikini naar het eiland Bikini Atoll, waar een paar dagen voor de modeshow Amerika experimenteerde met kernproeven. De hoogte van het bikini broekje is door de jaren heen zeer variabel geweest van hoog in de taille tot minuscuul klein of als string.

De laatste jaren zijn badmode leveranciers ingesprongen op de vraag van de consument om tops en broekjes niet langer als set te verkopen omdat in de praktijk bleek dat maatverschillen leidde tot een niet goede pasvorm. Daarnaast heeft de algemene mode trend van mixen en matchen ook invloed gehad op deze ontwikkeling.

De vele verschijningsvormen van de bikini:

Triangelbikini - een bikini met driehoekige stukjes stof bijeengehouden met koordjes.

Bandeaubikini - een bikini waarbij het topje doet denken aan een band die om de borsten is gewikkeld. De bandeau bikini wordt ook met voorgevormde cups geleverd en is zowel strapless als met bandjes.

Trikini – een bikini waarbij het bovenstuk en broekje zijn verbonden met een tussenstuk. Deze bikini is ook bekend als monokini of semikini

Tankini – hemd top met broekje, heeft veel weg van een badpak maar bestaat wel uit twee losse delen.

Skirtini – een bikinitop in combinatie met een rokje dat vastzit aan het broekje.

Boerkini - een tweedelig badpak met mouwen, lange pijpen en een hoofddoek.

Mannenbadmode

Badmode voor mannen heeft niet zo’n rigoureuze verandering doorgemaakt als de badmode voor vrouwen. De hoogte van de zwembroek gaat wel mee in de trends. Het is pas vanaf 1936 dat mannen een zwembroek in plaats van een badpak dragen en met ontbloot bovenlijf zwemmen. Het badpak voor mannen zien we alleen nog terug in de sportieve variant als bijvoorbeeld wetsuits. Bij badmode voor mannen overheerst het sportieve element. Mannen kunnen kiezen uit nauw aansluitende zwembroeken en – boxers (met klein pijpje) of de wijde surf- of beachshirts, vaak met verrassende kleurrijke dessins. Natuurlijk gaat de hoogte van de zwembroek ook bij de man mee met de dan geldende trends. Denk maar aan de jaren 80 waar zelfs de man aan de string moest geloven.

Tweka

Een bekende naam als het gaat om badmode is het Nederlandse bedrijf Tweka, opgericht in 1916 door Jacques de Heer in het Brabantse Geldrop. Een grappig feitje is dat de naam Tweka staat voor Twee K’s; de K’s van Kleur en Kwaliteit.

Het merk richt zich vanaf het begin al op het vergroten van de draagbaarheid van zwemkleding en loopt voorop met kunstvezel-innovaties zoals Lastex en Helanca. In de jaren 60 leidt Tweka’s vooruitstrevende fashion-aanpak tot een immense populariteit over de hele wereld. Het merk is verkrijgbaar in 28 landen en het bedrijf telt 700 medewerkers. In 1997 wordt Tweka overgenomen door het Nederlandse L. ten Cate, het moederbedrijf van ten Cate ondergoed.

Sinds 2017 ondergaat Tweka een totale herpositionering: terug naar de iconische oorsprong is het motto. Hogere positionering, nieuwe merkidentiteit en een totaal vernieuwde collectie moeten Tweka uit de vergetelheid halen. De vrouw mooier maken in haar meest ‘openbare’ kwetsbare vertoning is nu essentieel. Er wordt meer rekening gehouden met verschillende vormen van het vrouwenlichaam, plaatsing en grote van het dessin en keuze in (corrigerend) materiaal. Het designteam werkt nauw samen met de technische patroon- en kwaliteitsafdeling. Op dit moment is Tweka bezig met het ontwikkelen van een duurzamere stof die recyclet is van plastic afval uit zee.

TIP: Zwemkleding blijft het langst mooi door de kleding na het zwemmen en/of zonnebaden direct goed uit te spoelen met lauw water en fijnwasmiddel en daarna liggend te laten drogen (het liefst in de schaduw).

Ten Cate stelt zich ten doel om de rijke merkgeschiedenis van Tweka te bewaren. In de fabriek is een heus mini museum die de ontwikkeling en stijlen toont van badmode door de jaren heen. Bezoek ook de mini expositie van Firma Ten Cate, via het K&Scafé.

Kleur & Stijl

Deze tekst is een bewerking van een artikel in de nieuwe editie van het vakblad Kleur & Stijl. In de 47e editie (juni 2018) wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van de badkleding.

Meer over Kleur & Stijl, zie website.