Egungun bovenkostuum met masker

Masker, onderdeel van Egungunkostuum., Egungun betekent zoveel als 'verborgen krachten'. De Egungun-cultusgroep beheert het contact tussen de levenden en de geestenwereld. In crises, zoals een sterfgeval of bij dodenherdenkingsfeesten, treedt een Egungun-masker op die het welzijn van de mensen waarborgt. Collectieve Egúngún-verering gebeurt tijdens jaarlijkse of tweejaarlijkse maskeradefestivals. Gemaskerde mannen in kleurrijke kostuums die families of beroepsgroepen vertegenwoordigen, bewegen door de straten en tussen de mensen. Een Egungun-maskerkostuum verbeeldt, eert en roept een voorouder op middels spectaculaire en beweeglijke ronddraaiende dansen, waarbij het kostuum uiteindelijk als een cirkel om de danser heen vliegt. De gelaagdheid van een kostuum is een teken van prestige voor de eigenaar van het kostuum. Ook verbergen ze de danser. Zijn werk is het kostuum tot leven te brengen en als het ware de voorouder te worden, wiens krachten te voorschijn komen. Mannen voeren de dans uit; vrouwen dansen onderwijl en zingen gebeden. Een van de gelegenheden waarbij Egungun wordt gedanst, is een afscheidsbezoek na de dood van een van de oudere mannen uit families die tot het maskergenootschap behoren. Enkele weken na de begrafenis komt een masker uit de kamer van de overledene, gekleed in zijn oude kleren, om ruziënde familieleden te straffen, vaarwel te zeggen tegen zijn vrouw en kinderen en soms om iemand van zijn overlijden te beschuldigen. Andere Egungun-maskers treden op tijdens het jaarlijkse dorpsfestival, waarbij ze door de straten rennen, vaak gevolgd door opgewonden mannen en jongens die elkaar en de jeugd in het publiek najagen en met stokken slaan. Aangezien de maskerkostuums de voorouders belichamen, wordt verondersteld dat ze genezende krachten hebben. Tijdens de dansen wordt ze dan ook om genezing gevraagd, bijvoorbeeld door onvruchtbare vrouwen. Er wordt een kleine bedrage betaald, en als het probleem is opgelost wordt nog een ander offer gegeven. Zo kunnen maskers hun reputatie opbouwen als genezer, wat zichtbaar is aan de groeiende korst van offerresten op het masker zelf (D. Clarke 1998). Behalve de geestenmaskers treden tijdens festivals ook vermaaksmaskers op, puur voor entertainment. Ze stellen dieren voor, of menselijke eigenschappen, die blijken uit de stijl en attributen van en bij het kostuum. Zo worden prostituees verbeeldt, maar ook dronkelappen of Hausa-handelaren en Europeanen. De mate van complexiteit van het helmmasker geeft de welvaart van de eigenaar van het kostuum aan, maar heeft verder geen betekenis voor de stastus en macht van het kostuum (Hahner-Herzog, 1997:266).