Inspiratie in depot: 'Vet, die merklap!'

Regelmatig brengen ontwerpers en makers bezoekjes aan het depot van Museum Rotterdam. Ze komen er om inspiratie op te doen voor hun ontwerpen in de rijke mode- en textielcollectie. Dat levert vaak bijzondere ontmoetingen op tussen oude en nieuwe collecties. Een verslag.

Tegendraads, collectie 2015

De jonge ondernemer

Borduren is het ding van ontwerper Thijs van Buuren. Als 14-jarige pikt hij de naaimachine van zijn moeder in om zijn eigen jeans en shirts te versieren met borduursels die hij zelf bedenkt. Dit begint serieuze vormen aan te nemen als  zijn vrienden, en hun vrienden ook, gaan vragen om zijn borduursels. Als Thijs 16 is investeren zijn ouders in een echte borduurmachine voor hem. Hiermee kan hij zijn eigen bedrijfje opzetten. Hij leert zichzelf de ins en outs van de machine en krijgt langzamerhand steeds meer opdrachten. Gaandeweg ontstaan er twee 'bedrijfstakken'. De borduurontwerpen die hij gebruikt voor een lijn van T-shirts en sweaters onder het logo Tegendraads en opdrachten voor logo’s en andere zaken die hij uitvoert onder de naam Borduurboer.

Thijs van Buuren en de borduurmachine van tegendraads

Onder Tegendraads brengt Thijs shirts en sweaters met bijzondere geborduurde opschriften zoals 'Geen woorden maar draden' en 'het zijn barre tijden', maar hij brengt ook mooie geborduurde abstracte vormen. Voor zijn laatste collectie gebruikt Thijs oude borduurpatronen van bloemen. Ze zijn prachtig geborduurd en contrasteren hevig met de stoere uitstraling van de shirts.

Thijs en zijn team op bezoek in depot vanj Museum Rotterdam

Borduren is een oud ambacht

Thijs is één van de makers die meedoet aan de tentoonstelling Echte Rotterdammers Wat maken we nou? Hierdoor leer ik hem en zijn werk beter kennen en stel ik een bezoek aan ons depot voor.  Hier maakt hij kennis met de collectie merklappen. Merklappen zijn lappen die geborduurd zijn als schoolwerk door meisjes sinds de 17^de eeuw. Ze moesten leren om het linnengoed te voorzien van geborduurde merkjes zodat als dit de deur uitging om het te laten wassen, het nog terug te herkennen was. Op de merklappen oefenden de meisjes met letters en cijfers. Daarnaast leerden de meisjes ook randen en motieven te borduren. Vaak borduurden ze hun initialen en het jaartal op de lap. Veel van deze lappen worden bewaard in museale collecties.

Thijs en zijn team op bezoek in depot van Museum Rotterdam

Geheimzinnige voorstellingen

Wat Thijs inspireert aan deze lappen zijn de vormen van de letters en de rijkdom aan verschillende motieven waarvan sommigen veel gebruikt zijn in Rotterdam en omgeving: een spinnende aap, een papegaai op een tak, de Verspieders van Kanaän. Wat betekenen deze geheimzinnige voorstellingen?

Merklappen; Verspieders van Kanaän, detail van borduurlap uit 1762 (linksboven), Papegaai en papegaai op een tak (rechtsboven en linksonder) detail van borduurlap uit 1781, Spinnende aap,detail van borduurlap uit 1781 (rechtsonder)

De spinnende aap wordt in verband gebracht met de drie Griekse schikgodinnen die de levensdraad van de mens spinnen. De papegaai op de tak is een asymmetrisch patroon dat vaak voorkomt. De Verspieders van Kanaän is een Bijbels motief. Mozes stuurt verspieders naar het beloofde land. Ze keren terug met een reuzendruiventros als bewijs van de vruchtbaarheid van het land.

Borduurlap uit omgeving Rotterdam, Museum Rotterdam

'Vet!' Thijs en zijn team zijn gefascineerd. De eerste ideeën voor de nieuwe collectie voor winter 2016 borrelen al op. Ik ben benieuwd of ik er straks  iets van 'onze' merklappen in zal terugherkennen!

Tegendraads geeft demonstraties op de tentoonstelling Echte Rotterdammers Wat maken we nou? op 7 februari 2015.