Cape

Danstenue van een Quetzaldanser bestaande uit: een driehoekige cape, die aan de onderkant tot franje is uitgehaald. Het materiaal is groene kunstzijde van commerciële herkomst en het is machinaal afgestikt. De cape wordt gedragen door de danser van de Dans van de Quetzalen, zoals die door de Nahua's (Azteken) in de Sierra de Puebla wordt uitgevoerd. Op zijn hoofd draagt hij een grote ronde hoofdtooi (zie serienr.: 4436-262). De cape wordt over één van de schouders gedragen, kruiselings met een dubbelgevouwen roze kunstzijden doek. De rest van de danskleding wordt gevormd door een halflange broek van rode kunstzijde versierd met twee lagen (donker)gele franje. Op elk van de pijpen zijn drie horizontale linten gestikt, respectievelijk groen, wit en roze van kleur. Als curiositeit hebben de Quetzaldansers van Zacatipan ook een soort "maxtlatl", schaamschortje, om het middel gebonden, voor de broek hangend, dat qua versiering en materiaal een herhaling is van de broekspijp. De hele danskleding wordt over de zogenaamde "traje Indio", het traditionele mannenpak gedragen. Het schoeisel bestaat uit sandalen, of tegenwoordig ook wel uit leren "desertboots", lange laarzen. De dans van de Quetzalen is pré-spaans van oorsprong, men groet al dansend de vier cardinale richtingen, en zou zijn genoemd naar de vogel Quetzal, wiens veren door de grote hoofdtooi gesymboliseerd en geïmiteerd zouden zijn. Een aannemelijker verklaring van de naam Danza de los Quetzales ligt in het ook in de Sierra de Puebla gelegen stadje Cuetzalan, dat vroeger ook wel als Quetzalan in de bronnen voorkomt. De dans zou dan heten naar "hen uit Quetzalan". Dit is des te aannemelijker, omdat in het in dezelfde streek gelegen Yohualinchan de dans naar "hen uit Yohualinchan" heet. Bij de Totonaken heet een dergelijke soort dans "Guaguas". De dans van de Quetzalen wordt begeleid door fluit en trommel, beide door één man bespeeld. De danser zelf houdt een rammelaar (ook al pré-spaans) met dubbele bal en/of een zijden zakdoek in zijn hand; de groep in totaal varieert van acht tot twaalf man. Bij de viering van naamdagen van heiligen en andere religieuze feesten wordt door de Nahua's van de Sierra de Puebla altijd de Danza de los Quetzales uitgevoerd, verwarrenderwijs door hen ook wel Danza de los Voladores genoemd.