Revolutionaire inspiratie met een dosis activisme: de ‘Regen Redingote’ (1789-2022)
Een 18de eeuwse redingote gemaakt van eigentijdse fluorescerende regenstof: deze ‘Regen Redingote’ ontwierp ik speciaal voor de lustrum-modeshow ‘Koester Kleding’ van de Nederlandse Kostuumvereniging in 2022. Waarom? En hoe? Het is een eer om daar in deze blogpost iets over te mogen vertellen.
Het thema van de lustrum-modeshow was duurzaamheid en hergebruik. Graag wilde ik iets presenteren dat niet alleen duurzaam hergebruik is, maar wat er ook aan herinnert waarom duurzaam hergebruik zo belangrijk is, zeker op het gebied van mode en kleding. Namelijk, de ernstige schade aan het klimaat en onze toekomstige leefomgeving die wordt veroorzaakt door met name de ‘wegwerpmode’-industrie.
Lees bijvoorbeeld dit bericht op earth.org of dit bericht op de website van Milieu Centraal.
Het is geen ideologie maar een nuchtere constatering: willen we in Nederland huis en hoofd boven water houden, dan zullen we - onder andere - bewuster moeten omgaan met de kleding die we dragen. En gezien het trage tempo van de (toch wel urgente) klimaattransitie, zal er waarschijnlijk niets minder dan een ‘kleding-revolutie’ voor nodig zijn voordat ‘wij de samenleving’ af willen stappen van het gemak en ook het plezier van veel (te veel) kleding kopen.
Met dit idee ging ik aan de slag: een combinatie van revolutie en rebellie enerzijds, en zuinigheid en recycling anderzijds.
Van paardrijdster tot Marie Antoinette
Ik heb het patroon voor de ‘Regen Redingote’ zelf getekend op basis van mijn eigen maten en geïnspireerd op illustraties van redingotes uit de tijd van de Franse revolutie (die begon in 1789). De redingote, een algemene verbastering van het Engelstalige ‘riding coat’, was in de 18e eeuw zo’n rage dat een Franse moderedacteur zich erover beklaagde dat vrouwen maar eens moesten ophouden met het steeds maar overnemen van ‘verouderde’ gebruiken en kleren van mannen - oh bah, en dan vooral die redingotes. Tegen dovemansoren gezegd, want ook de Franse koningin Marie Antoinette, die tijdens de Franse revolutie jammerlijk werd onthoofd, had redingotes en droeg die met enthousiasme.
In de 17e eeuw was de riding coat een functioneel, robuust kledingstuk voor vrouwen die gingen paardrijden, vaak gemaakt van lakense wol en flanel. De modieuze redingote werd in de 18e en vroege 19e eeuw door dames gedragen tijdens het wandelen en andere buitenexcursies (zoals flaneren).
Een 18e-eeuwse redingote heeft een vrij eenvoudige snit met van achteren en opzij een geplooide schoot, grote aangeknipte revers, een brede (vaak cape-achtige) kraag, flinke manchetten en een sluiting met dubbele rij knopen. De trenchcoat uit de 20e eeuw, buitenjas bij uitstek, en veel van onze eigentijdse (elegantere) regenjassen zijn voor een groot deel afgeleid van deze klassieke redingotes.
Een gedetailleerd proefmodel
Het maakproces was een proefondervindelijke onderneming met heel wat passen en meten en zelfs een compleet proefmodel van andere stof. Fluorescerende regenstof heeft namelijk een kunststof coating die zich niet laat spelden, in ieder geval niet zonder dat er zichtbaar gaatjes achterblijven. Spelden en een naad opnieuw doen, gaan om die reden niet. De ‘Regen Redingote’ moest dus in één keer goed in elkaar worden gezet (met behulp van wonderclips en schilderstape).
Daarom besloot ik eerst een complete toile te maken van synthetische taft om alle knelpunten in beeld te krijgen en alle naden te oefenen. Deze toile is trouwens ook wel mooi geworden en prima te gebruiken voor historische re-enactment.
Waar ik moeite mee had, was besluiten of ik het achterpand aan de schoot zou knippen (meer historisch accuraat) of dat ik een los lijfje zou maken om daar vervolgens de losse schoot aan vast te naaien. Omdat ik van de stof voor de toile niet zo veel had, koos ik voor het laatste (want aanknippen vergt een grotere hoeveelheid stof). En dus moest ik het met de regenstof ook zo doen.
De aangeknipte kraag maakte ik groter dan op de meeste 18e-eeuwse illustraties, simpelweg omdat ik dit zo’n bijzonder en mooi detail vind. More is more, bleek uit het resultaat. De kraag en manchetten maakte ik apart van dubbel genaaide rechthoeken, die ik met slimme steken aan de redingote bevestigde. Omdat er een flinke heuprol op de bips zit moest ik de voorste delen van de schoot hoger opnemen in het lijfje, zodat de zoom beneden gelijk liep.
Het uiteindelijke exemplaar
De uiteindelijke ‘Regen Redingote’ is gemaakt van fluorescerende water- en winddichte stof uit een restpartij van de Ten Katemarkt in Amsterdam. De stof kostte een euro per meter en zou eigenlijk worden weggegooid door de kraamhouder, die er in de coronaperiode, toen alle straatmarkten dicht moesten, helemaal de brui aan gaf.
Ik heb er acht meter van gebruikt, mede door de superlange schoot. Doordat ik de naden had geoefend in het proefmodel, kon ik de redingote nauwkeurig en met grote stevigheid in elkaar zetten, bijna net zo onverwoestbaar als zo’n gele vissersjas met zuidwester of een hoogwaardige ‘storm coat’ - al zitten er geen gelaste naden aan, want dat werd te bonkig.
Oh ja, en omdat de fluorescerende kleur een vreemde uitwerking had op mijn ogen, moest ik werken met een zonnebril op. En ja, je voelt je lichtelijk belachelijk als je als een Karl Lagerfeld achter de naaimachine zit.
De ‘Regen Redingote’ is deels op de machine en deels op de hand in elkaar gezet volgens 18e-eeuwse naaitechnieken. De opgenaaide licht-weerkaatsende stroken doen me denken aan veiligheidshesjes en brandweerpakken uit het hedendaagse straatbeeld. De ‘Regen Redingote’ sluit met een dubbele rij metalen drukknopen.
Onder de ‘Regen Redingote’ wordt een hemd, korset, onderrokken, een heuprol en - voor extra volume - een hoepel gedragen. De bovenste rok heeft een diffuus waterpatroon dat doet denken aan watersnood. De gestrikte das is deels van katoen en deels van zijde.
Accessoires zijn diverse items die levensreddend kunnen zijn, zoals een fluitje, fietslampjes, een kompas en een drijfbol. De hoed is een puur mode-accent. Het twee-puntige model, versierd met veren en activistische kokarde, is gebaseerd op de steken van Franse revolutionairen die later door Napoleon beroemd werd gemaakt.
Van Marie Antoinette naar Red Rebel Brigade
In het ensemble komen water en vuur symbolisch samen. Door toenemende klimaatvernietiging zullen zowel intense hitte als grote overstromingen een steeds reëler gevaar vormen. De ‘Regen Redingote’ wil aandacht voor vragen voor toekomstige noodsituaties. Daarom is de ‘Regen Redingote’ opgedragen aan klimaatbeweging Extinction Rebellion, die op een vreedzame en inclusieve manier mensen wil overtuigen van slimmer klimaatbewustzijn.
Overigens is de ‘Regen Redingote’ ook deels geïnspireerd op de ‘Red Rebel Brigade’ van Extinction Rebellion, een groep performers in rode gewaden die op vreedzame wijze de-escalerend werk verricht tussen politiemacht en activisten.
Links
Gratis patroon van een antieke damesredingote uit ‘Undertaking the Making: LACMA Costume and Textiles Pattern Project’.
https://www.lacma.org/patternproject
Meer over de mannenredingote.
https://www.modemuze.nl/themas/de-redingote-mannen
Meer over de vrouwenredingote.
https://www.modemuze.nl/blog/de-redingote-moeder-van-de-vrouwenjas
Deel
Aanvullingen
Vul deze informatie aan of geef een reactie
Reactie