Het Russisch uniform van koning Willem II nader bekeken

Koning Willem II (1792-1849) staat op schilderijen bijna altijd afgebeeld in een militair uniform. Zelfs op een groot gekostumeerd vorstelijk bal aan het Haagse hof, stond de vorst als enige in zijn uniform aan de zijlijn toe te kijken, terwijl de genodigden en de rest van de Koninklijke familie in vol ornaat langs zwierden, gekleed als een personage uit een roman van Sir Walter Scott (1771-1832) of omgetoverd tot een 18^e-eeuwse edelman of anderszins.

Russisch uniform

De Koninklijke kostuumcollectie van Paleis Het Loo bevat meerdere militaire uniformen en daar zit inderdaad het soort uniform van koning Willem II bij, zoals wij dat van de schilderijen kennen.  Maar de collectie, grotendeels een langdurig bruikleen van de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau, herbergt ook een speciaal uniform dat niet op het canvas of als prent is vereeuwigd. Het gaat om een uniform van een Russisch opperofficier à la hussard, gedragen door koning Willem II in de rang van kolonel titulair van het regiment huzaren no. 6, bijgenaamd de witte huzaren[1].

Willem II kreeg als kroonprins ter gelegenheid van zijn huwelijk met grootvorstin Anna Paulowna (1795-1865), tijdens zijn verblijf in Rusland op 14 maart 1816 het buitenlands erecommando over dit regiment aangeboden door tsaar Alexander I (1777-1825). Vanaf die dag werd het regiment omgedoopt in ‘Regiment Huzaren Prins Willem van Oranje’. Het schijnt dat Willem II als kroonprins zijn regiment een warm hart toedroeg.

Koninklijk Huisarchief

Het uniform maakte deel uit van het familiemuseum, dat prins Hendrik de Zeevaarder (1820-1879) had ingericht op Paleis Soestdijk. Op 6 januari 1892 werd het kostuum overgebracht naar Den Haag, voor opstelling in de kostuumvitrines van het familiemuseum in het Koninklijk Huisarchief. Het uniform staat in een Franstalige inventaris vermeld, die op 27 mei 1852 door de eerste kamerdienaar van de koning werd opgesteld. Vrij vertaald gaat het om het volgende: een rokjas van donkergroen laken met zilvergeborduurde kraag en mouw opslagen, een pantalon van donkergroen laken met zilvergalon, twee zilveren geschubde epauletten, een huzarensjerp van zilverband, een koppelriem met zilveren galons en gespen, twee sporen van Berlijns zilver en een huzarensabel met een sabelkwast van zilver, zijde en leer.[2]

Het uniform werd in meerdere bronnen als donkergroen omschreven, maar in werkelijkheid werd het in zwart laken uitgevoerd. Zwart verkleurt minder snel en ook speelde de voorkeur voor zwart boven groen op een gegeven moment een rol.[3] De koppelriem, de sabel en de sporen bevinden zich niet op Het Loo.

Mannequin

Het uniform is opgemaakt en op pop gezet door Hans Schuite, de textielrestaurator van Paleis Het Loo. Het viel niet mee om de pop aan te kleden, daar koning Willem II een hele slanke man was. Hij was zo slank dat hij er een bijnaam aan over hield, toen hij in Engeland was om te dingen naar de hand van een Engelse prinses die hij uiteindelijk niet heeft gewonnen. Dit deed hem veel verdriet. Bij Hans op het atelier lag na het aankleden uiteindelijk een hoop afval op de grond. Hij heeft de flinke mannenmaat van een hedendaagse mannequin met succes terug gebracht naar de schaal van koning Willem II. Zijn tengerheid stond zijn dapperheid echter niet in de weg.