Hoe de sneaker een collectors item werd

 
Sneakerness: Beeld / credits Nikki van Toorn
15 januari 2020
Student Journalistiek

Een straatbeeld zonder sneakers is bijna niet meer voor te stellen. Er gaat een hele wereld schuil achter de gewone ‘sportschoen’. Van verzamelingen van honderden paren tot een nacht voor de sneakerwinkel om juist die ene schoen te kunnen bemachtigen. Sommigen kopen sneakers om daadwerkelijk zelf te dragen maar steeds meer worden ze in nieuwstaat doorverkocht. Hoe is de sneaker een collectors item geworden?  

Zeldzaam, duur en uitbundige sneakers

Een bezoek aan de Sneakerness beurs laat zien dat de sneakergekte om zich heen grijpt in Nederland. In de industriële omgeving van de haven in Rotterdam is de Onderzeebootloods omgetoverd tot beurs waar sneakerfanaten twee dagen lang de duurste, zeldzaamste en meest uitbundige sneakers verkopen. Het is druk op de beurs, de DJ draait harde muziek, wat een gevoel geeft op een festival te zijn. In de grote, lichte hal met uitzicht op de haven staan de kramen van de verkopers. Sommigen hebben de hele tafel volstaan met de meest bonte sneakers en zijn er spiksplinternieuwe schoenen in verschillende maten, anderen bieden alleen hun meest exclusieve verkoopwaar aan.

Sneakerbeurs voor een breed publiek

Waar je op een sneakerbeurs verwacht voornamelijk hippe jongeren tegen te komen, is het publiek verrassend divers. Er zijn ouders met tieners en zelfs voor de allerkleinsten die nog niet kunnen lopen worden sneakers aangeboden. “De interesse is veel groter geworden bij het brede publiek”, vertelt Matthijs van der Meulen. Hij is marketing- en communicatiemanager van Sneakerness, vanaf de eerste editie in 2014. “We zijn begonnen als event voor hardcore sneakerfanaten. Als ik nu om me heen kijk is er een veel breder en divers publiek. Ik dacht in 2014, gekker dan dit wordt het niet, maar elk jaar werd het meer. Als ik dan de trendlijn volg vanaf de eerste editie komen er steeds meer mensen bij met een interesse in sneakers.”

Gelimiteerde oplages

Matthijs noemt zichzelf de sneakerfanaat van de organisatie. In zijn hoogtijdagen had hij rond de 300 paar sneakers, nu schat hij zijn collectie rond de 100 paar. Aangezien Matthijs al lang in de sneakerscene meeloopt, vraag ik hem hoe de sneaker een collectors item kan worden. “Naar mijn idee doen de merken daar zelf veel aan en proberen ze een gevoel van schaarste te creëren met ‘limited editions’. Ze werken daarvoor samen met bijvoorbeeld bekende (mode-)ontwerpers en tegenwoordig vaak met muzikanten.” Hoe gelimiteerd is zo’n uitgave dan? “Ligt er heel erg aan wat voor merk het is”, vertelt Matthijs. Bij sommige merken is het maar 100 paar, maar bij Nike is 25.000 stuks al een gelimiteerde oplage. Dat is eigenlijk heel veel, maar de vraag is heel groot. Dat is hoe het werkt met vraag en aanbod. Als je een miljoen mensen hebt die die bepaalde schoen wil, dan is 25.000 heel gelimiteerd.”

Aan de voeten van de bezoekers prijken vooral sneakers van de merken Nike en Adidas. De schoenen van de bezoekers zijn in puike conditie, sommigen met bonte kleuren en anderen minimalistisch in zowel vorm als kleur. Een populaire schoen bij zowel het publiek als verkopers zijn de Yeezy sneakers.  Dan vooral de modellen die de rapper vanaf 2015 in samenwerking met Adidas uitbrengt. Vooral de gestroomlijnde variant, lijkend op een hardloopschoen met een gebreide bovenkant die aansluit als een sok is populair.

Sneakerness. Beeld / credits Nikki van Toorn
Sneakerness. Beeld / credits Nikki van Toorn

Zo goed als nieuw

De hoge prijzen vliegen je om de oren. Bijvoorbeeld de gelimiteerde Nike Air Force One ‘Cactus Jack’ van rapper Travis Scott, de sneaker is uitgevoerd in paars patchwork en worden bij verschillende verkopers aangeboden met prijzen rond de 650 euro. Niet een hele gekke prijs, wanneer je een rondje zoekt op google wordt de sneaker op farfetch.com zelfs aangeboden rond de 1200 euro. De originele prijs van de sneaker is 160 euro. Het resellen (doorverkopen) van de schoenen lijkt daarom big business te zijn.

Schoenen geseald in plastic

Om de sneakers zo goed als nieuw te verkopen is er zelfs een kraam waar een aantal schoenen geseald zijn in plastic. Bij verzamelaars Gaytri en Rishi is dat anders. Hoewel de sneakers van hen er ook nog steeds goed uitzien, verkopen zij uit persoonlijke collectie en hebben het grootste gedeelte van hun verkoopwaar daadwerkelijk gedragen. Deze tweeling (41) verzamelt al sinds hun vijftiende sneakers en hebben veel unieke retro modellen te koop. Een aantal neonkleurige, modellen uit de jaren tachtig en negentig maar ook de nieuwere modellen zoals Yeezy’s passeren de revue.

Gaytri en Rishi

https://www.instagram.com/p/B5k78zUhhqa/

“Er zijn schoenen die ik al twintig jaar in bezit heb,” vertelt Gaytri. “Ik verkoop ze omdat ik er teveel heb. Ik had op het hoogtepunt 200 paar sneakers, de collectie is nu aan het slinken omdat ik al op een aantal beurzen heb gestaan om te verkopen.” Ze hoort vaak dat ze een sneakerfreak is, maar dat ziet ze zelfs niet zo. “Verzamelen is een groot woord, ik ben gewoon zuinig op mijn schoenen. Als ik vroeger een schoen kreeg was ik erg blij en die heb ik altijd bewaard. Nu zijn het er gewoon teveel. Ik ben nu op een leeftijd dat het wel goed is. Ik koop nu geen extra schoenen meer, één paar sneakers per jaar die ik heel mooi vind en ook ga dragen. De schoenen die hier staan die draag ik niet zo vaak meer, je moet ruimte maken. Ik merk toch dat ik het liefste te klassiekers draag, hoe simpeler de schoen des te blijer ik er mee ben.”

Ze is een aantal jaar manager geweest van verschillende Adidas filialen in Nederland, dus het is niet gek dat haar lievelingsschoen er dan ook een is van het merk. “Gewoon, Stan Smith’s,” zegt ze. “Ik heb er zeker 10 paar van, ik houd van de Classic Adidas modellen. De zaken lopen goed zegt ze, maar ze vindt het jammer dat er weinig verkopers zijn die hun persoonlijke collectie aanbieden. “Je moet van dit soort sneakers houden. Omdat we verkopen uit eigen collectie kunnen we de schoenen aanbieden voor gangbare prijzen en kunnen de meeste mensen dit gewoon betalen.”

Haar meest unieke sneaker heeft ze op zaterdag al verkocht, dat was een paar van Adidas, de ‘Bear’ sneakers, ontworpen door Jeremy Scott. Deze schoenen hebben het hoofd van een teddybeer op de tong en teddybeer armen steken uit aan de zijkant. Ze heeft nog wel de vergelijkbare variant met pluchen luipaardstaart te koop. Ondertussen haalt ze een paar sneakers uit de tas achter haar kraam. Ze laat nog een paar schoenen zien van dezelfde ontwerper, dit paar heeft vleugels aan de zijkanten. “Het is een klassieker. Deze houd ik zelf want ze zijn teveel gedragen. Mensen willen liever iets nieuws. Ik ben daar niet van, als de schoen gedragen is en er nog goed uitziet vind ik het niet erg. Maar dat is voor iedereen anders.”

Rishi via Instagram

https://www.instagram.com/p/B5hwqOnHKSM/?utm_source=ig_web_copy_link

Gaytri verkoopt altijd samen met haar broer Rishi. Hij noemt hen samen: Sneakertwins. Rishi heeft altijd iets met sneakers gehad, als kleine jongen keek hij op naar oudere neven met sneakers en maakte hij tekeningen van zijn lievelingssneakers. In zijn tienerjaren kocht hij zijn eerste paren zelf, met de inkomsten van een bijbaantje. Toen hij rond zijn 22e aan de slag ging als DJ kwam hij op vele plekken in de wereld, waar hij dan nieuwe sneakers kocht voor zijn verzameling. Zijn zus Gaytri kocht alle belangrijke runners ( een sportief sneakermodel red.) van die tijd en hij kocht alle belangrijke sneakers van 2004 tot 2010 dubbel. Wat hem op het hoogtepunt een collectie van 600 paar opleverde en sinds hij verkoopt zijn het er 200. “Nu draag ik er nog 20 en probeer ik de andere 180 te verkopen.” Vandaag maakte hij, zoals hij zelf zegt, een klapper met de verkoop van een paar Yeezy’s. “Voor 350 euro heb ik ze verkocht. Het is een schijntje vergeleken met de schoenen die ze hier verkopen, dezelfde schoen zie je hier voor 800 euro verkocht worden.”

Een terugkerend element in het verhaal van Rishi en Gaytri is nostalgie. Ze verkopen sneakers die zij daadwerkelijk gedragen hebben in een bepaalde tijd of waar ze vroeger van droomden. Het ultieme collectors item uit zijn eigen collectie is de Nike Air 180 Structure.  “Echt jeugdsentiment”, vertelt Rishi. “Het originele model komt uit 1990, deze uit 2004/2005. Er zijn veel leeftijdsgenoten die hier nostalgische gevoelens bij hebben. We zetten daarom ook op elk prijskaartje het jaartal erbij voor de sneakerheads die op jaartal kopen.”

Sneakerness. Beeld/credits  Nikki van Toorn

De sneaker als collectors item

Iedere bezoeker is op de beurs op zoek naar zijn persoonlijke collectors item. Waarschijnlijk is er geen sneakerverzamelaar die verwacht dat sommige schoenen een echt museumstuk kunnen zijn. Museum Rotterdam heeft in de afgelopen jaren een aantal verzamelstukken in de collectie opgenomen als straatkleding. Zo zijn er de vertrapte Nike Air Max uit 1996, de lievelingsschoen van menig gabber en spiksplinternieuwe sneakers uit 1997, van Tommy Hilfiger. Laatstgenoemde is gekocht door Isis Vaandrager voor een tentoonstelling in het museum over hip-hop. De schoenen waren destijds zelfs niet in Nederland verkrijgbaar. In 2010 verwierf het museum nog meer, gedragen sneakers door middel van project Roffa 5314 en in 2015 schonk sneakerverzamelaar Aruna Vermeulen dertig paar van de mooiste sneakers uit haar verzameling aan het museum. Wie weet staan over een paar jaar de Yeezy’s ernaast.

Matthijs vroeg ik ook naar zijn collectors item en welke schoen hij ooit tegen hoopt te komen. Zijn ultieme schoen is er een met nostalgisch tintje. “Ik heb ze zelf”, vertelt hij. “Het zijn de allereerste Nike Air Max die ik kocht op mijn twaalfde. Ik kocht ze voor het eerst in 1990, heb ze gedragen tot ze op de draad versleten waren en toen weggegooid. Een paar jaar geleden had ik de mogelijkheid om deze in nieuwstaat te kopen. Dat is mijn ultieme verzamelstuk.”

“Er zijn verschillende soorten verzamelaars,” vult hij aan. “Als ik naar mijn eigen collectie kijk heeft dat heel erg met jeugdsentiment te maken. Ik houd natuurlijk van sneakers en kijk ook naar wat er nu gemaakt wordt. Wat ik zelf esthetisch gezien het mooiste vind zijn de modellen uit mijn jeugd, uit het begin van de jaren negentig. Modellen uit de periode van 1987 tot 1994 vind ik helemaal geweldig en is wat ik graag verzamel.”

Zowel kopers als verkopers op deze beurs hebben een gezamenlijke passie voor de sneaker. Een eenduidig antwoord op de vraag; wat maakt de sneaker een collectors item? Is er niet echt, inspelen op een gehypte schoen lijkt een goede tactiek. Daarnaast valt op dat er veel verkopers zijn die nieuwe, ongedragen sneakers aanbieden. Dat is bij zowel eigenaren van sneakerwinkels als door individuele verkopers (resellers) het geval. De kopers lijken door het aanbod van ‘limited edition’ sneakers op zoek zijn naar een gevoel van exclusiviteit.  Nostalgische gevoelens spelen vooral mee bij de kopers en verkopers van tweedehands, retro sneakers. Als je de prijzen van het aanbod ziet, heeft de echte sneakerfreak er in ieder geval genoeg geld voor over om een felbegeerd paar schoenen mee naar huis te nemen. Dat maakt de sportschoen misschien ook wel dé investering van de toekomst. Eerst urenlang in de rij staan voor een winkel om daarna de sneaker voor het dubbele of misschien wel driedubbele bedrag te verkopen, mits deze ongedragen is natuurlijk.

Verder lezen

Meer artikelen over Sneakers

Website Sneakerness

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie