Party People: Dressing up, zien & gezien worden in het Rotterdamse nachtleven

In de expo Party People, 30 jaar uitgaan in Rotterdam 1989-2019 in Museum Rotterdam, zijn meer dan 100 party-outfits te bewonderen. Niet eerder zijn zoveel outfits uit het recente nachtleven bij elkaar te getoond. Na een oproep onder het Rotterdamse party publiek van de afgelopen 30 jaar kwamen meer dan 100 party animals, waaronder dj’s, performers, artiesten en ontwerpers, zelf een mannequin aankleden met hun favoriete party kleding uit hun eigen kledingkast.

Extreme kledingkeuzes & nieuwe sounds in het uitgaansleven

Zien en gezien worden is altijd een issue. Maar in het nachtleven wordt dit tot een spel gemaakt waarin kledingkeuzes extremer zijn. In de nacht kun je je uitleven op een manier die overdag op school, werk of anderszins niet geaccepteerd of gangbaar is. En dan gaat het niet alleen om hogere hakken, kortere rokken, strakkere broeken of diepere decolletés. In de nacht kun je een andere identiteit aannemen of juist echt jezelf zijn.

Eind jaren ’80 worden er ook in Rotterdam party’s georganiseerd rond een nieuwe sound: house. House is elektronische dansmuziek met wortels in disco, hiphop, funk en elektro. De muziek met repeterende beats en opzwepende baslijnen ontstaat in de underground clubcultuur van Chicago. House was kleurrijk en optimistisch. De nieuwe drug extacy zorgde voor een gevoel van saamhorigheid. Eerst gaat de homoscene en de super-trendies overstag, daarna volgt de massa.ⁱ Ted Langenbach organiseert in Rotterdam MTC-party’s (Music Takes Control) waar onnavolgbare thema’s en dresscodes extreme en extravagante outfits aanmoedigen. Aan de deur beoordeelt een doorbitch je outfit. Wie haar strenge oordeel doorstaat wacht een onvergetelijke nacht.ⁱⁱ

Doorbitches NOW&WOW Fest VI met als thema PLANET LOVE, 2014 / Styling Pietra Ligura, Foto Pietra Ligura.

Ondersteboven: lingerie als uitgaanskleding & bijzondere thema-feestjes

Het is niet toevallig dat eind jaren ’80 de rol van lingerie in uitgaanskleding belangrijk wordt. Onderkleding wordt zichtbaar onder transparante bovenkleding of wordt als bovenkleding gedragen. De vrije moraal in houseparty’s geeft deze trend een podium. De lingerie van de Rotterdamse Marlies Dekkers speelt daar op in. Haar eerste presentatie vindt plaats op een MTC party (MTC-Bordello) in 1994.ⁱⁱⁱ

Vanaf 2000 krijgen de feesten van Ted Langenbach een vaste locatie in Club Now&Wow, een “vrijstaat voor een open-minded en multisexual-etnisch publiek”.^iv Uit deze periode zijn outfits bewaard gebleven van de performers die werden gestyled door Pietra Ligura, de partner van Ted Langenbach. De outfits kleuren de bijzondere thema’s van de Now&Wow avonden. De performers die ze dragen dagen het publiek uit om op te gaan in het thema. Voor FLIRT-avonden vanaf 2001 gaan de performers gekleed in rode catsuits met een hartvormig hoofddeksel en een lampje om de nek. Het publiek wordt uitgedaagd om eens lekker te gaan flirten, en vreemd te gaan. Los van de normen uit het alledaagse leven. Op Superbimbo-avonden lopen er meisjes in een outfit van een opblaaspop in het publiek. Hun volle nepborsten zijn voorzien van schenktuitjes waaruit het publiek desgewenst een glaasje melk of wodka kan tappen.

Performance NOW&WOW Superbimbo, 2002-heden / Styling Pietra Ligura, Foto Museum Rotterdam.

Andere performers creëren hun eigen unieke act. Djoreen van der Meer (1971) is dj en performer. Ze treedt op in o.a. Club NOW&WOW. Één van haar acts uit 2016 heet Striptease Oud Hollands haakwerk van ‘mijn moeder’. De act van Djoreen bestaat uit het langzaam uithalen van een gehaakte cape waardoor de gehaakte tepels en wollen schaamhaar zichtbaar worden.

Performance outfits die voor de gelegenheid worden gemaakt lopen kans om snel te verdwijnen. Zoals veel uit het nachtleven kunnen ze het daglicht vaak niet verdragen. Voor Party People zijn ze opnieuw in de schijnwerpers gezet.

Performance Striptease Oud Hollands haakwerk van ‘mijn moeder’, 2016 / Concept en uitvoering Djoreen van der Meer, Foto Museum Rotterdam.

Hiphop in Rotterdam

In Rotterdam is hiphop de eerste subcultuur na punk die echt aanslaat. Net als punk wantrouwt de Rotterdamse hiphop commercie en omarmt de do-it-yourself mentaliteit.^v Rauwe, ongepolijste beats en raps worden vastgelegd in kleine huisstudio’s. De mixtapes gaan rond in de scene. Op de Lijnbaan oefenen de breakdancers vanaf de tweede helft van de jaren ’80 hun moves op uitgerolde matjes met muziek uit gettoblasters. De invloed van deze subcultuur komt hoofdzakelijk uit de VS en ook de kleedstijl, een mix van voornamelijk dure sportmerken komt liefst daarvandaan. Museum Rotterdam vraagt in 1996 aan Isis Vaandrager, als styliste werkzaam in de Nederlandse hiphopscene, om enkele outfits te stylen. Ze gebruikt daarvoor sneakers van Tommy Hilfiger die ze in New York heeft gescoord. De presentatie van de outfits in een vitrine in het museum slaat enorm aan. Iedereen wil die sneakers. Maar in het pre-webwinkel tijdperk zijn deze sneakers echt uniek en niet te krijgen in Nederland.^vi

In 2008 wordt de collectie hiphopkleding in de museumcollectie verder uitgebreid met het aankopen van de outfits van jonge hiphoppers uit Rotterdam Zuid. De jongeren hebben een smalle beurs en maken combi’s van sportkleding van nepmerken gecombineerd met een enkel duur item. Ze laten shirts in de buurt bedrukken met hun eigen teksten. Zo draagt rapper Blink een oversized shirt met opdruk 5314, de code voor Rotterdam Zuid.^vii Voor een optreden tasten ze dieper in de buidel. Zo draagt rapper Excellent van de Tuigcommissie tijdens een optreden in 2008 een cap en een shirt van de LA Dodgers (honkbalclub uit Los Angeles), een Ecko broek en Nike sneakers.^viii

Rapper en MC Excellent, 2009 / Foto Marc Nolte, Collectie Museum Rotterdam.

Op het moment dat house haar intrede doet in Rotterdam raakt in Club Imperium aan de Westzeedijk het overwegend Surinaamse, Antilliaanse en Kaapverdiaanse publiek in de ban van een nieuwe erotische dans: Bubbling. DJ Moortje draait hip hop en R&B met een snellere beat waarop de meisjes al dansend hun billen in het kruis van hun danspartner duwen. De bijbehorende kleedstijl voor de meiden zijn strakke felgekleurde korte truitjes en leggings waarvan de zijkanten opengeknipt zijn.^ix De dansstijl wordt wereldwijd populair en is dat tot op vandaag gebleven.

Figuur rechts: Bubbling outfit, 1994 / styling Isis Vaandrager, Figuur links: Collectie Hello Fashion, 2012 / ontwerp Monique van Heist, Foto Museum Rotterdam.

Gabbers, een écht Rotterdams subcultuur

In de nacht worden subculturen scherper. Gabber, een van oorsprong echte Rotterdamse subcultuur, wordt tussen 1990 en 1999 gevierd in nachtenlange party’s in Parkzicht en de Energiehal. Duizenden gabbers en gabberinnen leven er zicht uit met hun specifieke manier van dansen ‘hakkuh’ op keiharde snelle beats, hardcore. De meesten onder invloed van speed en andere uppers. Met hun kale koppen, Australian trainingspakken in zuurstokkleuren en Nike Airmax-en zijn vooral de jongens niet van elkaar te onderscheiden. De gabber kiest voor een trainingspak, anti-mode en anti-establishment en passend bij de oorsprong van deze working-class subcultuur. Maar het is niet een alledaagse ‘campingsmoking’ als hij een nachtje los gaat. De keuze voor de exclusieve, dure Australian trainingspakken die meer dan 500 gulden kosten, maakt het toch tot een bijzonder uitgaanstenue. Midden jaren ’90 komen daar bomberjacks bij, vaak met Nederlandse of Rotterdamse vlag op de mouw, en krijgt het imago van de gabber een meer militant, extreem rechtse uitstraling. Dit wordt door de media opgepikt, waardoor gabber, dat in principe een a-politieke subcultuur is, in een negatief daglicht komt te staan.^x

Gabber in Australian pak, 1995 / Collectie Bobby Jacques, Foto Museum Rotterdam.

Het is precies het anti-fashion en anti-establishment aspect van gabber dat ontwerpster Nada van Daalen inspireert. Haar collectie “Love it when you hate me” uit 2017 is gebaseerd op een donkere hardcore wereld vol imperfectie en negativiteit die zij als iets moois presenteert. Outfits met elementen van Bomber jacks, Air-max-en en camouflagestoffen doen de wereld van gabber voortleven in een nieuwe esthetiek. Een eerbetoon aan een echte Rotterdamse subcultuur.

Collectie “Love it when you hate me”, 2017 / ontwerp Nada van Dalen, Foto Museum Rotterdam.

Zelf een feestje geven

In de hedendaagse uitgaanscultuur is het organiseren van eigen feestjes en festivals in een underground sfeer nog steeds populair. Metin Fennema organiseert Contemporary Club feestjes waar een eigen kleedstijl populair is. Voor de fun dragen bezoekers een sjaal over hun hoofd gedrapeerd. Kelly Vincent en Kim Pieters runnen samen Creative Agency Club K dat met regelmaat het kleinschalige festival de Geheime Tuin organiseert. Zoals de naam al zegt op steeds een geheime locatie. Kim en Kelly kleden zich graag in outfits van hun favoriete Rotterdamse ontwerper Isabell Schulz. Isabell werkt vaak met onconventionele materialen als afval, hout en plastics. Vaak bewerkt ze deze materialen met een lasercutter. En verwerkt ze dan tot uitgesproken kledingstukken die vooral geschikt zijn voor het nachtleven. De outfits van Kim en Kelly zijn gemaakt van heftig glanzend lakplastic, zodat ze opgaan in hun eigen party-lichtshow.

Outfit Metin Fennema, 2018, Foto Museum Rotterdam.

En natuurlijk bevolken ook performers deze feesten en festivals. House of G.H.O.D. is een Rotterdams performance collectief dat met eigen creaties sfeerbepalende optredens geeft op festivals en in clubs. Hun Fluffy Wild Thing was een eyecatcher op Blijdorp festival in 2018.

Feest mee!

Party People wordt bevolkt door echte party-people. Hun outfits worden geëxposeerd op mannequins die op de publieksvloer staan. Ze staan niet in chronologische volgorde, en ook niet bij stijl. Het is een mix zoals je die op de beste feesten meemaakt. De bezoekers bewegen zich tussen hen door. Dit geeft het gevoel dat het feest in volle gang is. Want wat is er genanter om als eerste op een feestje te arriveren?

Party People is nog tot en met 28 juli 2019 in Museum Rotterdam.

modemuze_-_museum_rotterdam_-_party_people_-_video-impressie_party_people_werd_vormgegeven_door_studio_vollaerszwart.mp4

Voetnoten

Hoofdafbeelding blog: Collectie Draga Dina, 2017 / Ontwerp Noor Mulders, Achtergrond: flyer’dam, 2007 - 2012 / Fleur Kolk & Gyz La Rivière / installation / Collectie Museum Voorlinden, Foto Museum Rotterdam.