Ceremoniële doek

Deze ikat-doek heeft twee maal twee blauwe banen, waartussen één in roodbruin. Tussen deze bredere banen zitten elf smallere banen met een ingeweven ornament. Aan een der lange zijden is een franje van kettinkjes vruchtenpitten of kralen aangebracht. Hieraan hangen op hun beurt toefjes veren, bundeltjes plantenvezels, reepjes modern katoen en in het midden en stukje dierenhoef waar de huid met zwart, glanzend haar nog aanzit. Deze ikat-doek is zeer waarschijnlijk oorspronkelijk afkomstig van het eiland Gorong, ten oosten van Ceram (Centrale Molukken). De afhangende franje moet door de mensen van Nieuw-Guinea aan de doek zijn bevestigd. Dit soort franje werd namelijk in het gebied van herkomst (Centrale Molukken) niet aan de ikat-doeken bevestigd (Nico de Jonge, persoonlijke communicatie d.d. 14 februari 2001). Een dergelijke doek is zogenaamd harta-goed. De harta-goederen - Chinees porcelein, stenen bijlen en sieraden, maar ook land of landrechten behoren evenals zulke doeken tot deze categorie- hebben voor de bezitters een bepaalde ceremoniële waarde. Harta-goederen zijn van generatie op generatie overgeërfde stukken of familiebezittingen waar men bijzonder aan is gehecht. Zo gehecht dat ze door buitenstaanders voor geld noch goede woorden te verkrijgen waren. Dergelijke zeer gewaardeerde goederen worden tussen de twee bij een huwelijk betrokken families geruild. Ze kunnen ook door een familie gebruikt worden om aan een andere familie ter compensatie betaald te worden. Dit soort doeken wordt ook wel in stukjes gescheurd voor kleinere ceremoniële betalingen. Deze doek is vermoedelijk onderdeel geweest van de bruidsprijs die men voor een vrouw moest betalen. Op de plaats waar dergelijke doeken worden gemaakt, in de Molukken, is de regel juist omgekeerd: men geeft ze als bruidschat mee met het meisje dat trouwt. Deze ikat-doek werd verzameld door de oud-bestuursambtenaar F.R.J. Eibrink-Jansen. De doek werd hem bij zijn vertrek uit Manokwari als afscheidsgeschenk door de bevolking aangeboden. Later schonken hij en zijn vrouw de doek aan het museum. HI en DS 2000