Nieuwigheidje voor mannen: de inklapbare hoge hoed

De hoge hoed was rond 1900 onderdeel van het kostuum van een heer in betere kringen. Prachtig voor op straat, maar minder handig om de hele tijd mee te dragen. Maar daar is iets op verzonnen... 

Detail uit de Haagsche Courant over de 'gevaren' van de Chapeau Claque, 6 juni 1898. Bron: Delpher.

Chapeau claque

Deze opklapbare hoge hoed, of Chapeau Claque, van zwarte ripszijde maakte onderdeel uit van het avondkostuum van een heer rond 1900. Aan het begin van de negentiende eeuw ontstond de trend van het dragen van een hoge hoed in de betere kringen. Hoge hoeden werden op straat gedragen, maar het werd niet passend geacht om de hoeden ook binnen in sociëteiten en cafés op te houden. Hiermee ontstond een probleem: het was onhandig om de hoge hoed de hele avond onder de arm te dragen.

Hoedendoos met twee opklapbare hoge hoeden, 1840-1900, vervaardigd door Austen Reed Ltd. (Engeland) en Woodrow (Londen), collectie Amsterdam Museum.

Detail uit de Haagsche Courant over de oproering die de Chapeau Claque kan veroorzaken, 2 mei 1887. Bron: Delpher.

De Parijse hoedenmaker Antoine Gibus introduceerde rond 1840 de inklapbare hoed als oplossing. De hoed werkte door middel van een fijn systeem van veren, dat aan de buitenkant niet zichtbaar was. Rond het einde van de eeuw was de Chapeau Claque op het hoogtepunt van zijn populariteit. Begin twintigste eeuw raakte de opklapbare hoed langzaam weer uit de mode.

Op (online) veilingen komen de inklapbare hoeden nog wel eens voorbij. In deze video op YouTube is te zien hoe het inklappen van een hoge hoed in zijn werk gaat.

Handige uitvindingen

Naast de chapeau claque waren er meer handigheidjes en machines die het licht zagen in deze tijd. In de negentiende eeuw zwelden patentenregisters langzaam op, onder andere door de vele patenten op handige uitvindingen die ook in de mode goed gebruikt konden worden. Lees bijvoorbeeld meer over de McDowell patroontekenmachine, die het makkelijker maakte om patronen op maat te tekenen.

Detail uit de Haagsche Courant waarbij de Chapeau Claque kittens doet vliegen, 2 december 1889. Bron: Delpher.

Modemuze@OBA: Innovation

Van 18 mei tot en met 2 september is de chapeau claque te zien in de tentoonstelling Modemuze@OBA: Innovation. Voor de tentoonstelling selecteerden 15 musea en 4 verzamelaars innovaties uit de modegeschiedenis.

Klik hier voor alle verhalen over innovatie uit de tentoonstelling, of bekijk de aankomende Meet Ups en Masterclasses in de agenda.

Meer over (hoge) hoeden

Marit Eisses, 'Handige hoedjes' op Modemuze, over zes gepatenteerde hoeden die zomaar de wereld hadden kunnen veranderen.

Ninke Bloemberg, 'Hoeden uit het depot' op Modemuze. (Vanaf 3:30 wordt de inklapbare hoge hoed besproken).