Restauratie van een Chinese drakenmantel
Niet lang geleden kreeg ik een rijk versierde mantel op mijn restauratietafel, die over de gehele lengte en breedte geborduurd is met gouddraad. Helaas is de conditie van de mantel sterk achteruitgegaan sinds het moment van productie. Niet alleen door het dragen, maar ook door ouderdom was veel van het gouddraad losgekomen. Een restauratiebehandeling was nodig om opnieuw steun te geven aan de fragiele mantel.
Omschrijving van de mantel
De mantel wordt gedateerd rond 1860 en is gemaakt in China. De betekenisvolle motieven (o.a. meerdere drakenpatronen), de vorm van de mantel en de vele gouden stiksels zijn een indicatie dat het kledingstuk mogelijk gedragen is door een (welvarende) koopman, die uit de (nabije) kennissenkring van de keizerlijke familie kwam. Inmiddels is de mantel alweer ongeveer 100 jaar in het bezit van de huidige familie.
De mantel is volledig met de hand vervaardigd, gemaakt van lange stroken diepblauwe stof, die intensief geborduurd zijn met zwierige patronen in gouddraad. Aan de zijkant zit een sluiting met rijkversierde knopen. Het is al met al een flinke mantel, met een lengte van maar liefst 193 cm en met gestrekte mouwen van 132 cm breedte.
Een dubbele gouddraad is door een slingerende, doorlopende lijn omgetoverd tot ingewikkelde motieven. Afgebeeld zijn meerdere drakenmotieven die centraal op de kraag en op het midden van de mantel zijn afgebeeld. Er is zelfs reliëf in het patroon aangebracht, zodat de schubben van de draken goed zichtbaar zijn. De draken worden verder omringt met allerlei andere betekenisvolle symbolen.
De mantel is niet (meer) gevoerd, wat het mogelijk maakt om aan de binnenkant de overweldigende hoeveelheid handgezette steekjes te zien, die het gouddraad aan de buitenkant op zijn plek houden.
Conditie van de mantel
Gouddraad is, zeker in deze hoeveelheid, vaak zwaar en kan de basisstof onder spanning zetten. Soms is dit de oorzaak van de achteruitgang van kledingstukken, maar in dit geval was het niet de blauwe basisstof die verzwakt was, maar het borduurgaren waarmee het gouddraad is vastgezet.
Het metaaldraad wordt aan de buitenkant van de stof vastgehouden door dun, zijden garen. Deze zijde is echter door veroudering bros geworden, waardoor het snel breekt. Met name op de kraag, schouders en de mouwen is dit goed zichtbaar. Het gouddraad is hier los gaan hangen waardoor een wirwar van draden was ontstaan.
Op de mouwen is goed zichtbaar dat het borduurgaren is gedegradeerd. en door verzwakking makkelijk breekt. Deze veroudering is veroorzaakt door onder andere blootstelling aan (dag)licht en het hanteren of dragen van de mantel. De brosheid van de zijde maakte de mantel nog nauwelijks te hanteren en bovendien nóg kwetsbaarder. Niet te vergeten dat door het loslaten van het gouddraad de afgebeelde motieven verdwenen waren.
Restauratie van de mantel
Om de mantel weer hanteerbaar te maken, was restauratie noodzakelijk. Hiervoor moest een groot deel van de losgelaten gouddraden opnieuw worden vastgezet. Een intensieve klus.
Met het meest beschadigde en esthetisch storende deel werd gestart: de mouwen. De afgebroken draden zijn niet vervangen, om zo min mogelijk nieuw materiaal aan de mantel toe te voegen. Toch kon door het volgen van de oude patronen een groot deel van de verloren motieven worden teruggebracht. Hierdoor is niet alleen de conditie van de mantel aanzienlijk verbeterd, ook het uiterlijk is er sterk op vooruit gegaan.
Meer restauraties
Kan je ook geen genoeg krijgen van (textiel)restauraties? Sjoukje Telleman post regelmatig updates over haar laatste restauraties op Facebook. Volg Telleman Textielrestauratie hier.
Deel
Aanvullingen
Vul deze informatie aan of geef een reactie
Reactie