Gordelmasker

 

Gordelhanger met afbeelding van een luipaardkop. Behalve de kraag, ogen en oren is het gehele oppervlak gepunteerd. Verspreid over de kop zitten 37 rondjes in reliëf. De bek wordt omgeven door een...

Objectnummer
RV-1310-2
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
19e eeuw
Herkomst
Benin City

Gordelhanger met afbeelding van een luipaardkop. Behalve de kraag, ogen en oren is het gehele oppervlak gepunteerd. Verspreid over de kop zitten 37 rondjes in reliëf. De bek wordt omgeven door een gedeeltelijk opengewerkte kraag van vijf gestyleerde meervallen met in de tussenruimtes spiraalrolletjes. De kraag eindigt in een rij ringetjes. Alle chiefs hadden het recht bronzen gordelmaskers te dragen. Ivoren gordelmaskers droeg alleen de Oba. Heupsieraden, ook wel gordelmaskers genoemd, werden alleen op de linkerheup gedragen en bedekten de sluiting van de Bini omslagdoeken. Op de reliëfplaten worden zij veelvuldig afgebeeld. Ze worden bij voorkeur in een hoek of horizontaal gedragen en worden op hun plaats gehouden via grote lussen aan de boven- en onderkant, aan de rugzijde, van het sieraad. Heupornamenten die een luipaardhoofd uitbeelden zijn vrij zeldzaam en mochten maar door een klein aantal personen aan het hof gedragen worden. Het hoofd vertoont alle kenmerken die voor een luipaard in de Beninkunst gold: samenvallende snijtanden, drie snorharen aan beide kanten van het gezicht, schuin geplaatste ogen waarbij de bovenste oogleden de onderste in de binnenste hoeken overlappen, en bladvormige oren. De luipaardvlekken zijn koperen spijkertjes die voor het gieten in het wasmodel werden aangebracht. Vele reliëfplaten tonen de Oba's militaire chiefs die deze luipaardhoofd-heupornamenten dragen. Zij kunnen worden herkent aan hun halskettingen met luipaardtanden en de schilddragende krijgers die hen vaak vergezelden. In Benin wordt de luipaard als een tegenhanger van de Oba gezien. Hij wordt beschouwd als afschrikwekkend en meedogenloos, maar ook als de leider in het dierenrijk. De luipaardhoofden als onderdeel van de krijgersuitrusting verwijzen naar de gevaarlijke aspecten van een Oba's karakter en bieden bescherming aan de krijgers. De luipaardheupornamenten zijn uiterlijke tekens van eer die de koning aan zijn oorlogchiefs verleende. Ze dienden als beschermingsamulet en als symbool van de macht over leven en dood die de Oba aan hen had toegekend. Volgens ben-Amos (1983) verwijzen deze sieraden ook naar een Edo spreekwoord: "het is het hoofd van de luipaard die zaken regelt voor de luipaard", dat is, de koning. Deze categorie heupornamenten hebben een speciale betekenis voor de oorlogchief omdat hij door de Oba vertrouwt werd met het uitvoeren van veroveringen in naam van de koning. Met andere woorden, de oorlogchief functioneerde spreekwoordelijk als het hoofd van de luipaard.

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie