Katoenen schouderdoek

 

'Bolean' is de Toba-Batak term voor een soort wilde, zwarte vogel (van der Tuuk 1861:393; Van der Tuuk transcribes the Batak characters with 'bolayan'). Waarschijnlijk heeft de naam te maken met...

Objectnummer
TM-137-104
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
voor 1921
Herkomst
Tapanuli Utara (regentschap)

'Bolean' is de Toba-Batak term voor een soort wilde, zwarte vogel (van der Tuuk 1861:393; Van der Tuuk transcribes the Batak characters with 'bolayan'). Waarschijnlijk heeft de naam te maken met de donkere, indigoblauwe, bijna zwarte kleur van de doek. Kenmerkend voor de doek zijn de smalle, effen zijbanen, en strepen in het middenveld. Het arrangement van de strepen in het middenveld is anders dan bij de doek die 'surisuri' wordt genoemd en toont ook wat variatie. Belangrijkste zijn de 'honda' of de voornaamste strepen, meestal minder dan 10, die gelijkmatig over het middenveld gedistribueerd zijn. Tussen de voornaamste strepen zijn meestal drie tot vijf kleine strepen geweven (hau); enkele doeken hebben geen kleine strepen tussen de grote strepen (bolean silobang). De doek kan ikatbanen bevatten. Net als bij de surisuri soort kunnen het of drie of vijf banen zijn. Als het drie banen zijn, worden twee daarvan aan de uiteinden van de doek gevonden, en de derde in het midden. Een dergelijke doek heet 'bolean si tolu tuho'. Als er nog twee banen zijn, worden ze precies tussen de uiteinden en het midden van de doek gesitueerd. Zo'n doek heet 'bolean si lima tuho'. Echter de benaming van de doek duidt voornamelijk op de strepen en de aanwezigheid van ikatpatronen is van ondergeschikt belang. De bolean doeken met de meeste waarde zijn lang en breed. De doek dient als schouderkleed voor mannen en vrouwen. De doek kan ook gebruikt worden om een lijk af te dekken bij een begrafenisritueel (saput). Soms wordt de bolean als een draagdoek voor een kind gebruikt. In deze functie heet de doek 'parompa'. De Karo variant van deze doek heet 'teba', het Karo woord voor 'Toba'. Er zijn echter verschillen tussen de Karo 'teba' en de Toba 'bolean' waardoor ze als twee verschillende soorten mogen worden beschouwd.

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie