Kantschatten van Museum Boijmans Van Beuningen
Museum Boijmans Van Beuningen heeft een rijke en zeer diverse collectie: van middeleeuwse beelden en schilderijen tot hedendaagse kunst en design. Wat veel mensen echter niet weten, is dat het museum ook een historische kant- en waaiercollectie bezit van meer dan 2600 stukken. Hiermee is het zelfs de tweenagrootste collectie van Nederland.
Oorsprong van de collectie
De basis voor deze collectie is in de jaren 50 gelegd, toen de Rotterdamse havenbaron Willem Hugo de Monchy (1894-1968) zijn kantcollectie aan het museum schonk. Deze collectie is aangevuld met aankopen door het museum zelf en schenkingen van particulieren en de vereniging het Kantsalet (nu overgegaan in de Nederlandse kostuumvereniging).
De oudste stukken in de collectie stammen uit de tweede helft van de zestiende eeuw. Het museum bezit daarnaast ook een studiecollectie met proefstukken en modernere kanten, zoals die van Louise van der Meulen-Nulle, de Nederlandse grand dame op het gebied van kant, en van Leni Matthaei.
In het verleden was de gehele collectie permanent in het museum te zien: in een zaal stonden ladekasten waar bezoekers het kant, gesorteerd op soort, konden bewonderen. Ook zijn er verschillende tentoonstellingen gemaakt en publicaties verschenen. Acht jaar geleden is de hele collectie met behulp van vrijwilligers in speciale textieldozen opgeborgen en naar een extern depot gebracht. Sindsdien is er niet veel met het kant gebeurd, tijd dus om de collectie eens goed onder de loep te nemen!
Her-ijken
Van 11 maart t/m 11 juni werd de kant- en waaiercollectie onder de noemer Alles aan kant herijkt. De herijking is een project dat in 2014 is gestart om de groeiende collectie en de hiermee samenhangende kosten voor beheer en behoud kritisch onder de loep te nemen en het collectieprofiel aan te scherpen. Met uitzondering van het Prentenkabinet worden alle objecten opnieuw fysiek bekeken in de depots en gecontroleerd op volledige registratiegegevens, conditie en standplaats.
Als het project aan het eind van dit jaar wordt afgesloten, heeft het team van herijkers ruim 65.000 objecten in handen gehad!
In de eerste zaal van Alles aan kant werd een presentatie ingericht met twee vitrines met stroken kant, verschillende schilderijen waarop kant is te zien, de wereldkaart World Lace van Isabel Ferrand, samengesteld uit 735 porseleinen tegeltjes, en als pronkstuk een bruidssluier uit de schenking van de heer De Monchy (foto 1).
Kijken, meten, fotograferen
De tweede zaal werd ingericht als tijdelijk depot met een grote werkbank. In deze zaal stonden de 197 textieldozen met kant in kasten opgeslagen en waren de herijkers, waaronder ik, zes dagen per week aan het werk onder toeziend oog van bezoekers. Één voor één werden de kanten uit de dozen gehaald, waarna ze aandachtig werden bekeken, opgemeten en gefotografeerd (foto 3, 4 en 5).
Een registrator verwerkte alle informatie in het registratiesysteem en zocht naar extra informatie via oude inventariskaarten en de inventarisboeken. In de beginfase van Alles aan kant kwamen we in contact met een verzamelaar en kant-expert. Hij heeft gedurende het project op zaal geholpen bij het vaststellen van de techniek en datering en rondt nu samen met ons het project achter de schermen af.
Onze kant-correspondent Lotte Bloem heeft het hele proces vastgelegd in zes vlogs, waar ze steeds een ander aspect van Alles aan kant belicht (onderaan dit blog wordt een overzicht van alle vlogs gegeven).
Werken op zaal
Het werken op zaal was nieuw en een voorproefje van de werkwijze die straks in Depot Boijmans Van Beuningen ook ervaren kan worden. We waren echter al snel aan deze manier van werken gewend en de interactie met bezoekers maakte het werk zelfs extra leuk. Daarnaast viel het op dat bezoekers vaak verbaasd waren dat het museum zo’n grote collectie kant huisvest en ook collega’s waren blij verrast over al het moois dat uit de dozen tevoorschijn kwam.
Nu alle stukken zijn herijkt, wordt het tijd voor de waardering. De conservator gaat aan de hand van de opmerkingen van de kant-expert na welke stukken van groot belang zijn om te bewaren en welke stukken eventueel ontzameld kunnen worden. Dit zullen er waarschijnlijk maar weinig zijn, zo’n 5%, aangezien iedereen in het museum stiekem dol is geworden op deze deelcollectie!
Favorieten van de herijkers
Het project heeft zelfs een staartje gekregen, nu de herijkers een tentoonstelling hebben mogen maken met daarin hun favorieten. In 7 vitrines geven we een overzicht aan de hand van verschillende thema’s, zoals vroege voorlopers van kant, de collectie waaiers en zakdoeken van een Nederlandse hofdame en kragen door de eeuwen heen.
Benieuwd naar deze herontdekte schat van een collectie? Tot en met 20 augustus is het kant in zaal 51 en 52 in Museum Boijmans Van Beuningen te zien. Als het project ook achter de schermen is afgerond, zal de kant- en waaiercollectie ook online te zien zijn op de collectiewebsite van het museum.
Alles aan Kant: achter de schermen op YouTube
Alle afleveringen van Alles aan Kant zijn op YouTube te bekijken:
Deel
Aanvullingen
Vul deze informatie aan of geef een reactie
Reactie