Wikkelrok met vruchtbaarheidssymbolen als vleugels en bergen

 

Kain panjang kepala tumpal (halve kepala aan éen uiteinde) met twee kleuren blauw op wit in cocohan (kleine stippen) versierd in algeheel semèn-motief. Het semèn-motief is een geheel aan...

Objectnummer
TM-5663-92
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
ca. 1950
Herkomst
Indramayu (regentschap)

Kain panjang kepala tumpal (halve kepala aan éen uiteinde) met twee kleuren blauw op wit in cocohan (kleine stippen) versierd in algeheel semèn-motief. Het semèn-motief is een geheel aan symbolische motieven die verwijzen naar de betekenis van het woord: 'ontspruiten', of 'groeien'. Dit motief bevat zoveel symboliek dat het zowel staat voor vruchtbaarheid, als voor het Javaanse geloof in een kosmische orde, waarbij vogels en andere vliegende dieren de hemel symboliseren, bergen en tempels heilige plaatsen van de Goden en om te mediteren, dieren de aarde en zeedieren de onderwereld (McCabe Elliot, 1984). Dit semèn is samengesteld uit ukel (kleine ranken), lar (vleugel Garuda), en bergen. De lar is een sierlijk vleugel-motief, dat refereert aan de heilige vogel Garuda, een half-vogel, half-mensachtig wezen dat volgens de indo-javaanse mythologie de god Vishnu door de hemel droeg. De garuda is een oud koninklijk symbool en was derhalve exclusief voor de vorst en zijn familieleden (McCabe Elliot, 1984; van Roojen, 1998). Tegenwoordig siert de garuda het officiële wapen van de republiek Indonesië (Heringa, 1996). De kain panjang was de officiele dracht aan de vorstenhoven van Midden-Java en van de aristocratie elders. Mannen dragen deze doeken anders dan vrouwen en de wikkelwijze hangt af van de sociale status van de drager. Sarungs (kokerrok voor mannen en vrouwen) met een complete centrale kepala werden vroeger gedragen door slaven, terwijl doeken met kepala aan een zijde gedragen werden door vrouwen die zich van slaven wilden onderscheiden.Na de afschaffing van de slavernij in 1860 werden alle typen sarungs gezien als de minder formele variant van de kain panjang (die ook gedragen wordt door mannen).Er kan gesteld worden dat sarungs met complete centrale kepala van een ouder type zijn dan die met kepala aan een zijde van een batik. De kepala van deze latere typen werd ook steeds meer complex (van Hout, 2001). Deze doek was bestemd voor gebruik door alle culturele groepen.

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie