Vis aan ketting, die om het middel wordt gedragen bij het candomblé kostuum voor de godin Iemanjá

De heupketting met vishanger wordt gedragen bij het kostuum van Iemanjá Ogunté, de strijdlustige verschijningsvorm van deze orixa. Een dergelijk soort attribuut - "pinca" of "iba" genoemd - mag alleen gedragen worden nadat een ingewijde zeven jaar lang haar verplichtingen is nagekomen; het markeert haar status van 'iyawo' (jong ingewijde) naar 'ebomin' (oud ingewijde). De zilverkleurige hangers zijn vaak uitbeeldingen van Iemanjá's favoriete bezittingen in miniatuur, zoals kammetjes, spiegeltjes, waaiers, slippers (Smith Omari, 2005: 57 en 79; Smith Omari, 1984: 34). In dit geval echter zijn het twee vissen, die haar verbinding met het water en de zee symboliseren. De overige attributen zijn behalve deze ketting: een kroon, oorringen, twee halssnoeren van glaskralen, ringarmbanden, blikken boven- en polsarmbanden, een zwaard plus een blikken schildje. Het bijbehorende kostuum bestaat uit: een broek, een blouse, een rok, twee petticoats, een hoofddoek met kralensluier, een buikband met strik en een wikkeldoek. Iemanjá - ook wel geschreven als Yemanjâ - is een geliefde orixa in de Afro-Braziliaanse religie candomblé (maar ook in umbanda). Zij is de godin van de zee en de liefde; zij wordt geassocieerd met de heilige Maagd Maria en haar kleuren zijn lichtblauw en wit. Traditionele offergaven aan haar zijn toiletartikelen, zoals parfum en spiegeltjes, champagne of mineraalwater maar ook het vlees van een gecastreerde ram, van een witte scharrelkip en van bepaalde witte vissoorten. Speciale feestdagen ter ere van haar zijn op 2 februari in Bahia, 15 augustus en 31 december in Rio de Janeiro en op 8 december in Recife. Op die dagen offeren duizenden gelovigen haar bloemen en andere kleine cadeautjes, die in bootjes naar de open zee worden gebracht. Als deze offergaven weer terug op het strand spoelen, dan zullen de wensen van de offerbrengers niet vervuld worden. Smith Omari (1984: 35) noemt echter het krijgshaftige aspect van deze orixa niet Iemanjá Ogunté maar Iyá Tanan en zag deze verschijningsvorm van haar alleen in de Egun (voorouders) terreiro op het eiland Itaparica in de baai van Salvador en de Ilé Axé Afonjá. Iyá Tanan wordt verondersteld in zeer diepe bronnen te huizen en haar symbool is een halssnoer van groene glaskralen. Deze verschijningsvorm van Iemanjá heeft een persoonlijkheid, die onderhevig is aan snelle stemmingswisselingen: opvliegend en agressief als verwijzing naar haar krijgshaftigheid, die gesymboliseerd wordt door het zwaard; dan weer vriendelijk, beschermend en zorgzaam als verwijzing naar haar meer vrouwelijke aspect, gesymboliseerd door een waaier als attribuut. Zeer opvallend is echter, dat ondanks haar grote populariteit - ook bij niet ingewijden - slechts weinig mediums in de terreiros door haar bezeten raken. Vervaardiging De ketting met vishanger hoort bij het kostuum van Iemanjá en is in opdracht van het Tropenmuseum gekocht op de Sâo Joaquim markt in Salvador. Dergelijke blikken attributen, die gedragen worden tijdens candomblé diensten, worden vervaardigd in ateliers door kunstenaars en ambachtslieden. De vis is uit een reep blik geknipt, in vorm gehamerd en vervolgens van gedreven en geciseleerde versieringen voorzien. In Salvador, in het Casa dos Objetos Mágicos in het Barbalho fort, worden in een project (Programa Monumenta) dat ondersteund wordt door het Ministerie van Cultuur sinds 2006 jonge mensen opgeleid voor dit ambacht, zodat dit culturele erfgoed niet verloren raakt en de jeugd een ambacht leert, waarmee de kost verdiend kan worden.