Doek voor gebedssteen

 

Gebedssteendoekje. Geborduurde doek met in het midden vier ster/bloemmotieven, die in een vierkant staan, en drie gebedsnissen aan de bovenkant. De bovenste twee ster/bloemmotieven onderscheiden...

Objectnummer
RV-5183-23
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
1950-1982
Herkomst
Centraal-Afghanistan

Gebedssteendoekje. Geborduurde doek met in het midden vier ster/bloemmotieven, die in een vierkant staan, en drie gebedsnissen aan de bovenkant. De bovenste twee ster/bloemmotieven onderscheiden zich van de onderste twee wat betreft hun grote (ze zijn groter) en de hen omringende motiefjes; aan de uiteinden van de bovenste twee sterren/bloemen zitten vorkachtige motiefjes (vermoedelijk handafbeeldingen), aan de uiteinden van de onderste twee sterren/ bloemen zitten geometrische motiefjes (wellicht gestileerde voorstellingen van bloemen). Aan de bovenkant in het midden staan drie afbeeldingen van gebedsnissen en twee handmotiefjes. De hoeken aan de bovenkant zijn voorzien van geometrische figuren. Geometrische figuren zijn ook te vinden in de strook aan de onderkant en zijkanten van de doek; zij verschillen van die in de beide bovenhoeken.
De bidsteendoekjes dienen om de door sjiieten gebruikte bidsteen (mohr of turba) in te bewaren. De bidstenen bestaat uit gebakken klei uit Kerbela. De bidstenen bewaart men gewikkeld in de bidsteendoekjes in huis of op het lichaam. Bij het bidden legt men de bidsteendoek op het gebedskleed. Gebedsdoek en -steen liggen zodanig op het gebedskleed dat men tijdens het gebed, bij het voorover buigen, de steen met het voorhoofd aanraakt. De doeken mogen door ieder rein persoon gebruikt worden. De doeken behoren tot de gewijde voorwerpen; als ze versleten zijn begraaft men ze, zodat ze niet met de voeten aangeraakt kunnen worden. De doeken mogen noch verkocht worden noch enig ander doel dienen. Toch gebruiken enkelen de doeken als wanddecoratie of kussensloop (Janata & Jawad 1983: 172-173).
Vervaardiging
De doek is van katoen en het garen waarmee geborduurd is, is vermoedelijk glanskatoen. De katoenen doek is machinaal vervaardigd, hetzelfde geldt vermoedelijk voor het garen. De doeken worden door vrouwen en meisjes geborduurd. Volgens de literatuur vereist het borduren van de motieven buitengewone handvaardigheid (Janata & Jawad 1983: 173). Het is moeilijk vast te stellen uit wat voor steken het borduurwerk bestaat. De vermoedelijk gebruikte steken zijn platsteken (o.a. voor vlakvullingen), stiksteken (zowel voor vlakvullingen als voor de zoom) en rijgsteken (holbeinmotieven).

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie