Doek voor gebedssteen

 

Gebedssteendoekje. Geborduurde doek met in het centrum vier ster/bloemmotieven en aan de bovenkant een afbeelding van een gebedsnis met aan weerszijden twee armen. Het is een veelkleurige doek. De...

Objectnummer
RV-5183-26
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
1950-1982
Herkomst
Centraal-Afghanistan

Gebedssteendoekje. Geborduurde doek met in het centrum vier ster/bloemmotieven en aan de bovenkant een afbeelding van een gebedsnis met aan weerszijden twee armen. Het is een veelkleurige doek. De vier centrale motieven, sterren/- bloemen, staan twee bij twee (twee rijen en twee kolommen) afge- beeld. Aan de uiteinden van de bloembladeren/punten van de sterren zijn één of meerdere vorkachtige figuren geborduurd. Aan de bovenkant van de doek, boven de vier centrale motieven, staat een afbeelding van een gebedsnis met aan weerszijden een arm. Met uitzondering van de laatstgenoemde afbeelding is de strook aan de buitenkanten van de doek (zo'n 6,5 cm breed) voorzien van geometrische figuren: vermoedelijk gestileerde, naar buiten gerichte, plantafbeeldingen van elkaar gescheiden door een langwerpig motiefje opgebouwd uit driehoekjes.
De bidsteendoekjes dienen om de door sjiieten gebruikte bidsteen (mohr of turba) in te bewaren. De bidstenen bestaat uit gebakken klei uit Kerbela. De bidstenen bewaart men gewikkeld in de bidsteendoekjes in huis of op het lichaam. Bij het bidden legt men de bidsteendoek op het gebedskleed. Gebedsdoek en -steen liggen zodanig op het gebedskleed dat men tijdens het gebed, bij het voorover buigen, de steen met het voorhoofd aanraakt. De doeken mogen door ieder rein persoon gebruikt worden. De doeken behoren tot de gewijde voorwerpen; als ze versleten zijn begraaft men ze, zodat ze niet met de voeten aangeraakt kunnen worden. De doeken mogen noch verkocht worden noch enig ander doel dienen. Toch gebruiken enkelen de doeken als wanddecoratie of kussensloop (Janata & Jawad 1983: 172-173).
Vervaardiging
De doek is van katoen en het garen waarmee geborduurd is, is vermoedelijk glanskatoen. De katoenen doek is machinaal vervaardigd, hetzelfde geldt vermoedelijk voor het garen. De doeken worden door vrouwen en meisjes geborduurd. Volgens de literatuur vereist het borduren van de motieven buitengewone handvaardigheid (Janata & Jawad 1983: 173). Het is moeilijk vast te stellen uit wat voor steken het borduurwerk bestaat. De vermoedelijk gebruikte steken zijn platsteken (o.a. voor vlakvullingen), stiksteken (zowel voor vlakvullingen als voor de zoom) en rijgsteken (holbeinmotieven).

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie